Dossier: Kunstenfestivaldesarts 2023 | Etcetera

Dossier: Kunstenfestivaldesarts 2023

Op 11 mei 2023 wordt het startschot gegeven voor Kunstenfestivaldesarts. Als smaakmaker voor het rijkgevulde programma, verzamelden wij enkele essays, interviews en besprekingen van en over makers die dit jaar op KFDA te zien zijn. Ontdek spraakmakende content van 2011 tot vandaag over onder andere Susanne Kennedy, Amanda Pina, Faustin Linyekula, Dana Michel, Ahilan Ratnamohan en Trajal Harrell.

Deze lijst is niet exhaustief, maar activeert ons archief om context en verdieping te creëren als aanvulling op het live programma.

A dramaturgy of desire

What is the transformative potential of party performances?

Since venues reopened after the – hopefully – last lockdown, going to the theatre has become, more than ever, a festive event. Theatre makers are increasingly staging party scenes or working with music and choreography; sometimes theatre halls even transform into clubs, and queerness takes centre stage. Offstage, too, festivals and theatre houses are now regularly using parties to seduce a (new) audience. “About last night”, Kristof van Baarle asks himself: what does this trend have to offer to the theatre?

Kristof van Baarle

essay#17104.2023

Een dramaturgie van verlangen

Wat is het transformatieve potentieel van feestvoorstellingen?

Sinds de theaters weer open zijn na de — fingers crossed — laatste lockdown is theater meer dan ooit een feestelijk gebeuren. Steeds vaker ensceneren theatermakers partyscènes of werken ze met muziek en choreografie; soms vervelt de zaal zelfs tot club en krijgt queerness een centrale plaats. Ook naast het podium zetten festivals en theaterhuizen vaker in op feestjes om een (nieuw) publiek te verleiden. About last night, vraagt Kristof van Baarle zich af: wat heeft deze tendens het theater zoal te bieden?

Kristof van Baarle

essay#17103.2023

Ons lot als anderstalige

De Australische kunstenaar Ahilan Ratnamohan woont sinds 2013 in België en maakte een voorstelling over zijn leerproces van het Nederlands. Speciaal voor Etcetera gaat hij hier nog een stapje verder.

Ahilan Ratnamohan

artikel#16909.2022

Podcast De Werkplek – Aflevering 1 Myriam Van Imschoot

Deze zomer gaan onze redacteurs op bezoek bij een kunstenaar. En jij luistert mee! Samen met podcaster Luc de Groen maakt Etcetera de podcastreeks De Werkplek. Uit nieuwsgierigheid naar de plek waar makers werken en op ideeën broeden, bezoeken we een atelier, een thuis, een ruimte die inspireert.

Simon Baetens

multimedia#16407.2021

Lecture for Every One (the book) – Sarah Vanhee

Sarah Vanhee maakte van haar spraakmakende infiltratie-lezingenreeks Lecture for Every One een boek. De tekst van de performance, foto’s, getuigenissen en essays zijn erin geschikt volgens een cyclische logica.

Esther Tuypens

essay#16201.2021

Notities bij The Goldberg Variations van Anne Teresa De Keersmaeker

‘I dance that I danced (and choreographed)’

Rudi Laermans

recensie#16007.2020

Dancing with a deer, a jaguar or a snake

A diptych on the re-appearance of other-than-Human movements, with Amanda Piña and Rolando Vázquez

Choreographer and performer Amanda Piña is steadily building an embodied praxis that aligns itself with the re-emergence of endangered ancestral movements, dance forms and worlds at large. In a context of accelerated extraction of natural resources, plundering of land and life, she is slowly developing a grounded body of subversive work. One of her collaborators, decolonial thinker Rolando Vázquez acknowledges that, while dancing otherwise, Piña fundamentally unsettles the coloniality of sensing and knowing proper to the fields of performing arts and inspires the imagination of ‘a world in which many worlds fit’. A diptych about an ever moving praxis, challenging the colonial boundaries of our very being, revitalizing deeper relations and vibrant cosmologies, breathing life back in the center of our concerns.

Joachim Ben Yakoub

conversation#15902.2020

Al dansend als hert, jaguar of slang

Amanda Piña en Rolando Vázquez over hoe we vele wezens in ons dragen

Choreografe en performer Amanda Piña bouwt gestaag aan een podiumpraktijk die de heropleving van voorouderlijke bewegingen, dansvormen en werelden centraal stelt. Binnen een context van versnelde plundering van natuurlijke bronnen, van land en leven, ontwikkelt ze een geaard corpus van subversief werk. Een van haar medewerkers, dekoloniaal denker Rolando Vázquez, erkent dat Piña al dansend de kolonialiteit van het zintuigelijk waarneembare en kenbare, eigen aan de podiumkunsten, fundamenteel verstoort en de verbeeldingskracht van ‘een wereld waarin vele werelden passen’ inspireert. Een tweeluik over een praxis in voortdurende beweging, die de koloniale grenzen van ons zijn uitdaagt, diepere relaties en levendige kosmologieën doet heropleven, en de essentie van onze bezorgdheden nieuw leven inblaast.

Joachim Ben Yakoub

gesprek#15912.2019

Artiesteningang: Ahilan Ratnamohan

Ahilan Ratnamohan (1984) is performer en theatermaker. Hij groeide op in Australië en kwam jaren geleden naar Europa om een carrière uit te bouwen als professioneel voetballer. Zijn werk ontwikkelt zich in 3 lijnen: het choreografisch onderzoek van voetbal, het leren van taal als performance en zijn samenwerking met het Star Boy Collective, met onder andere de voetballers Etuwe Bright Junior, Lateef Babatunde en Aloys Kwaakum. Het was trouwens naar aanleiding van een project met hen, dat hij naar Antwerpen trok.

Ahilan Ratnamohan

interview#15810.2019

Bevrijd van het eigen ‘ik’

Het buitenaarde oeuvre van Susanne Kennedy

‘Let us become something else, let us become woman, animal, plant, machine, molecular.’ Zo vat de Duitse theaterregisseur Susanne Kennedy (1977) haar toekomstdroom voor het theater samen. In haar exuberante en kleurrijke totaalkunst speelt de mens niet langer de hoofdrol, en verschijnen acteurs als playbackende marionetten of cyborgs zonder gezicht. Eerder dan een dystopie belichamen ze voor Kennedy de hoop op een nieuwe wereld. Een portret van een innovatieve grotezaalregisseur die haar carrière begon in Gent en Den Haag.

Shirin Sojitrawalla

essay#15809.2019

Dancer of the Year & Dancer of the Year Shop – Trajal Harrell

Performing the performing other

American dancer and choreographer Trajal Harrel marks his first appearance at Brussels’s renowned Kunstenfestivaldesarts (KFDA) with a show which borders performing arts and visual art. Made up of two parts: Dancer of the Year and Dancer of the Year Shop—the former, a dance performance, the latter, an installation-performance—the show’s interdisciplinary nature resonates with the recent 2019 edition of Performatik, the Brussels biennale for ‘live art’, which has just ended.

Rathsaran Sireekan

review#15705.2019

Circulez, il y a à voir !

Balade hors confins avec Faustin Linyekula et Michael Disanka

Deux spectacles annulés dans le même festival à Gand à cause de refus de visas: il y a un problème avec la mobilité internationale des artistes. Surtout quand ces artistes adressent dans leur travail des questions importantes concernant le passé colonial de la Belgique, tout en montrant la richesse de la scène congolaise. Gia Abrassart nous propose ici une déambulation réflexive en compagnie du chorégraphe Faustin Linyekula et du metteur en  scène Michael  Disanka. Deux générations au coude à coude. Le corps et la respiration comme territoires ultimes à occuper et le Congo comme acte vital pour honorer des héros anonymes : les danseurs du ballet national du Zaïre dans Histoire(s) du Théâtre II et la jeunesse congolaise dans Sept Mouvements Congo.

Gia Abrassart

conversation#15705.2019

De nood aan een andere taal

Gesprek met Sarah Vanhee

Sarah Vanhee maakte de jongste jaren naam met performances en artistieke interventies die zowel binnen als buiten de theaterzaal een ruimte voor radicale verbeelding openden. In Oblivion (2015) pakte ze op het podium alle ‘afval’ uit dat ze een jaar lang produceerde, in een trage horizontale meditatie over waarde en overtolligheid, objecten en wie wij zijn. In het nog altijd internationaal toerende Lecture For Every One (2013-…) breekt ze als een ongenode gast binnen in de meest diverse meetings (gemeenteraad, bedrijfsvergadering, koorrepetitie, voetbaltraining…) om er onaangekondigd een korte speech te houden over de samenleving als een co-creatie van iedereen, individu en collectief, alternatieve ficties. De kunstpraktijk raakt voor Vanhee duidelijk aan haar engagement als burger. Maar hoe blijft haar werk leefbaar in een kunstwereld die op het onleefbare af internationaliseert? ‘Vergeet de promotaal. Het gaat erom wie je het woord geeft en welke taal je zelf spreekt.’

Tom Van Imschoot

interview#15205.2018

Choreograaf creëert ruimte

Ondergedompeld in de getallentrilogie van Radouan Mriziga

Na 55 en 3600 heeft choreograaf Radouan Mriziga dit jaar met 7 zijn getallentrilogie afgerond. Een gesofisticeerd drieluik rond architectuur, waarmee Mriziga in de geest van de toeschouwer telkens opnieuw onverwachte ruimtes wil openmaken, als in de smalle straatjes van zijn geboortestad Marrakesh.

Lieve Dierckx

essay#15112.2017

Graven naar onleesbaarheid

Dana Michel zet identiteit en blackness op losse schroeven

Door het kleine aantal zwarte choreografen en/of zwarte stemmen in de hedendaagse danswereld bestaat er een groot misverstand over blackness. Elke choreograaf die op raciale basis ‘zwart’ genoemd kan worden, kan het label opgeplakt krijgen. In haar solowerk Mercurial George gaat de in Montreal gebaseerde choreografe Dana Michel dat raciale vooroordeel frontaal te lijf. Ze roept een anarchistische ecologie der dingen in het leven die, in een onleesbare maar affectief geladen ervaring, de thema’s identiteit en blackness betekenis kan geven. *Erratum: De redactie van Etcetera wil aan bewuste woordpolitiek doen, en gebruikt vanaf nu ‘wit’ in plaats van ‘blank’. Daarom is de vertaling van deze tekst licht aangepast.

Anh Vo

essay#15112.2017

Mercurial George – Dana Michel

Illegibility, Identity, Blackness

The lack of black choreographers/ black voices in Contemporary Dance has created a large gap in the understanding of blackness, allowing that label to be thrown at any choreographer who bears the racial marking of being black. In the solo work Mercurial George by the Montreal-based choreographer Dana Michel, she confronts this racial imposition heads on, creating an anarchist ecology of things where identity and blackness can emerge in this illegible yet affectively charged mode of experience.

Anh Vo

essay#15010.2017

Kunstenaarsbijdrage: Oblivion

Sarah Vanhee

artistic contribution#14312.2015

Choreografie zonder ‘emballage cadeau’

‘Eén plus één is in zo’n choreografie niet twee, maar een niet nader bekend (en groter, of in elk geval ‘ander’) getal, dat in elke voorstelling benaderd, maar nooit bereikt wordt.’ Pieter T’Jonck analyseert de tentoonstelling Work/Travail/Arbeid van Anne Teresa De Keersmaeker, die vorige maand na negen weken afsloot in Wiels, en ziet opvallende parallellen met het werk van William Forsythe en Yvonne Rainer.

Pieter T’Jonck

artikel#14106.2015

What Nature Says

De klankperformances van Myriam Van Imschoot

Het verlangen om de (af)scheiding te overspannen

Midden februari ging What Nature Says in première op het Burning Ice Festival in het Brusselse Kaaitheater. Vijf performers bootsen kettingzagen, sirenes, water en vogels na met enkel mond, lijf en micro. Zoals de Foley artists, maar dan zonder objecten, technologische snufjes of sound effects. Een gesprek met de artiest die van joelen een kunst maakte.

Mia Vaerman

gesprek#14004.2015

Ula Sickle - Kinshasa Electric

Ass talk and clubbing vibes

Nomadic identities in contemporary dance

It is becoming increasingly easy to cross borders, both geographically and culturally. In the big cities various cultures, traditions and fantasies are contaminating each other with the resulting clash continuously creating new hypes, trends and self-images. This hybrid and flexible approach to identity in urban culture has inspired choreographers such as Ula Sickle, Trajal Harrell, Cecilia Bengolea and François Chaignaud.

Charlotte De Somviele

essay#13811.2014

Ass talk en clubbing vibes

Nomadische identiteiten in de hedendaagse dans

Het wordt steeds makkelijker om grenzen over te steken, zowel geografisch als cultureel. In de grote steden besmetten verschillende culturen, tradities en fantasieën elkaar en zorgt deze clash voortdurend voor nieuwe hypes, trends en zelfbeelden. De hybride en flexibele omgang met identiteit in de urban culture is een inspiratiebron voor choreografen als Ula Sickle, Trajal Harrell, Cecilia Bengolea en François Chaignaud.

Charlotte De Somviele

essay#13809.2014

‘Mijn droom is gewoon een dichter te zijn’

Hij had zich makkelijk kunnen settelen in de veilige bloedbanen van het Europese danscircuit, maar blijft kiezen voor Congo als uitvalsbasis. Vanuit Kisangani, waar elk lichaam sporen draagt van oorlog, vertelt het werk van Faustin Linyekula een verhaal van hoop en weerstand, van veerkracht in een omgeving waar alles steeds dreigt plat te vallen. ‘Mijn enige ware land is mijn lichaam’, aldus de Congolese danser-choreograaf.

Wouter Hillaert

interview#12506.2011

‘Alvorens je hoofd een besluit neemt, heeft je lichaam al gekozen’

Susanne Kennedy regissseert They Shoot Horses, Don’t They? bij de Münchner Kammerspiele

Ze werd in 1977 geboren in Friedrichshafen. Sinds een jaar of tien woont zij in Amsterdam. Bij het Nationale Toneel in Den Haag gooide zij hoge ogen met haar ensceneringen van Jelineks Over dieren en Lessings Emilia Galotti. Johan Simons nodigde haar naar München uit om er een gastregie te komen doen. Jeroen Versteele volgde als dramaturg het werkproces en tussendoor sprak hij daarover met regisseur Susanne Kennedy.

Jeroen Versteele

interview#12403.2011