© Maryan Sayd

Flesh can’t can’t not’t ‘tis flesh h… – Mario Barrantes Espinoza

Fruit, queer zijn en perreo

Met reggaetón-beats in de inkomhal begint de nieuwste voorstelling van Mario Barrantes Espinoza al met een levendige energie. Flesh can’t can’ t not’t flesh h… is echter meer dan gewoon een dansfeestje, maar een verkenning van verleiding, ontdekking en de export van exotisch fruit. Het is een multimedia performance waarbij elk medium zijn waarde heeft in het geheel, iets waar niet veel voorstellingen in slagen.

In een interview voor Het Theaterfestival over hun vorige voorstelling El cantar del playo or… a song is a rose is a thorn sluit Mario Barrantes Espinoza het gesprek af met de wens om in de toekomst verder te werken met personen die zich op het kruispunt tussen queer zijn en Latijns-Amerika bevinden. Daarnaast vermeldt die iets met eten te willen doen. Deze nieuwe voorstelling, en vooral het optionele voorprogramma Culo shaking night, verbindt met deze wens. Voor de première in De Kriekelaar werden er verschillende gerechten voorzien: coxinhas, gefrituurde octopus en chigrijo revisité. Er worden ondertussen Latijns-Amerikaanse beats gespeeld en kort voor de voorstelling was er een guest appearance van ballroom performer Mamore. Het zet meteen een enthousiaste sfeer voor de voorstelling die gaat komen, al is Flesh can’t can’ t not’t flesh h… niet gewoon een verderzetting van het feest.

Flesh zelf begint met een bijna Bijbels beeld. Espinoza hangt in dunne paarse linten in de lucht. Op de achtergrond is een glanzende, zwevende sculptuur te zien, die de meerkleurige belichting op interessante manieren vangt, als een prisma. Espinoza draagt een urban, bijna futuristische outfit, waarbij één nepborst op hun borstkas zit. Die lijkt bijna een pop, behalve dat een op- en neergaande buik een ademhaling verraadt. Het beeld heeft iets weg van een gevallen engel, waarbij de zwevende plastic sculptuur achter hen doet denken aan vleugels. In een heftige reggaetón die steeds meer begint te glitchen lijkt de opzwepende muziek stilaan een eindeloze overprikkeling te worden. De muziek valt een seconde weg, herhaalt zich een paar keer, doet de geluidsinstallatie soms kraken. Ondertussen drupt er een onbekende vloeistof op Espinoza. De dansbare muziek zorgt ervoor dat je als toeschouwer wil kunnen dansen, maar de klassieke tribune laat dat natuurlijk niet toe. Het resulteert in een fysieke spanning bij het publiek, die enkel versterkt wordt door hoe lang de muziek blijft doorspelen. 

Dan valt alles uit en wordt de muziek vervangen door quasi esoterische mindfulness muziek. Een stem begint te praten en lijkt het tegen Espinoza te hebben. De tekst wordt in het Engels en het Spaans boventiteld op een scherm rechtsboven. Eerst werkt de stem geruststellend, dan komt er steeds meer (erotische) opwinding. Een blauw licht verlicht de doorschijnende sculptuur op fascinerend wijze, zoals bioluminescerende stranden of kwallen. De trance mondt uit in een hevig dreunend geluid. Deze proloog eindigt uiteindelijk wanneer linksonder op een kleiner scherm een fictief radiogesprek ondertiteld wordt, waar twee presentatoren het over een “harvest season” hebben. Alles klinkt als een sci-fi verhaal waar je net induikt.

De rest van de voorstelling is opgedeeld in 5 hoofdstukken, die twee figuren, Espinoza en Luis Javier Murillo Zúñiga, lijkt te volgen doorheen een post-apocalyptische wereld. De titels van de hoofdstukken volgen het verloop van een helse reis: 1. Preparation 2. Voyage 3. The Deal 4. The Truck 5. Hallucination… Arrival. De fases vormen echter losse eenheden, zonder dat er echt een verhaal wordt uiteengezet. Als performers banen Espinoza en Zúñiga zich een weg door het landschap, praten ze tegelijkertijd of met elkaar. Ze bekijken de vervallen wereld rondom zich, verkennen elkaars lichamen in trage perreo-choreografieën, kruipen over de grond, zingen liefdesliederen en acteren in een halve nonsens-taal alsof ze in een telenovella spelen. Er zit telkens zowel iets humoristisch als iets intiems in de scènes. Dat intieme wordt voelbaar wanneer Espinoza en Zúñiga elkaar voorzichtig lijken te leren verkennen. Dat humoristische neemt een hoogtepunt wanneer een monsterachtige stem verpersoonlijkt wordt door Zúñiga’s schuddende kont.

Flesh verbindt met Espinoza’s vorige thema’s zoals queerness, de Latijns-Amerikaanse cultuur en de moeilijkheid van een taal te spreken die je niet volledig begrijpt. Naast deze thema’s, die stilaan Espinoza’s oeuvre vormen, werkt Flesh met het motief van fruit. Doorheen de voorstelling komen er korte referenties naar oogsten, fruitige lichamen en transport. Het feit dat “fruity” in sommige Engelse slang “queer” betekent zorgt voor extra betekenis. Waar het echter vooral over gaat, is de export van exotisch fruit en de lange reis die het moet afleggen. De moeilijkheden tijdens het transport worden poëtisch beschreven alsof het over mensen gaat. Personen die ook deze weg zouden afleggen. Dit wisselt af met een videoprojectie met oude advertenties voor blikken ananas en Chiquita bananen, waarmee subtiel de commerciële kant van export getoond wordt.

Flesh can’t can’ t not’t tis flesh h… vormt geen statement over queer zijn en culturele identiteit, maar baant zich subtiel een weg doorheen al die thema’s.”

Ondertussen zetten de performers hun zoektocht over het speelvlak voort. Het is in die meerduidige artistieke verbindingen dat Flesh uitblinkt. Op elk moment spelen er meerdere autonome kunstvormen een rol in hoe de performance functioneert. Videoprojecties, evoluties in de belichting, muziek en geluid, beweging. Op dat vlak is het ook een voordeel dat er geen narratief is dat de bovenhand neemt. In plaats daarvan is het een sfeer die de rode draad vormt.

Verder komt taal op een bijzondere manier aan bod in dit stuk. De boventiteling op het hoofdscherm wordt op momenten beetje bij beetje vervormt. Sommige woorden worden fonetisch gespeld, andere met een bijna onbegrijpelijke spelling. Letters verschijnen dubbel, woorden worden uit elkaar getrokken met spaties tussen letters. Hoe meer opgewonden de stem geraakt, hoe meer het gebeurt. Het gaat daarbij dus niet om een taal niet (meer) “correct” te kunnen spreken, maar om de onmogelijkheid van taal om de emotie weer te geven. De taal valt uiteen, zoals een lichaam in genot uiteen zou kunnen vallen. 

Het laatste beeld geeft uiteindelijk dat gevoel ook mee. Door licht dat van verschillende hoeken komt, lijken de figuren in een time-lapse te zitten terwijl ze toenadering zoeken en in verwondering samen bewegen. Terwijl de lichten doven, horen we nog net iemand zeggen: “Can you see how we come together?” Het is even stil. Het publiek weet niet of het al gedaan is, maar dan komt het licht weer aan voor de buiging. Na de voorstelling kon er dan nog verder gefeest worden op de Culo shaking night. Glazen met agua de sapo of chiliguaro, twee Latijns-Amerikaanse drankjes, staan klaar voor wie op reggaetón de nacht wil doorfeesten.

Flesh can’t can’ t not’t tis flesh h… vormt geen statement over queer zijn en culturele identiteit, maar baant zich subtiel een weg doorheen al die thema’s: via het motief van het fruit, via een futuristische, post-apocalyptische setting, via zowel humor als een visueel abstracte ervaring. De vorm van de voorstelling speelt daarbij sterk in z’n voordeel, aangezien de multimedia performance ervoor zorgt dat alles met alles verbonden kan worden en niets echt uitgediept moet worden, zolang de sfeer sterk blijft. Een sappige voorstelling, waarbij je niet meteen tot een kern breekt, maar juist uit verschillende elementen iets kan halen.

Bekijk hier de speellijst. 

JE LEEST ONZE ARTIKELS GRATIS OMDAT WE GELOVEN IN VRIJE, KWALITATIEVE, INCLUSIEVE KUNSTKRITIEK. ALS WE DAT WILLEN BLIJVEN BIEDEN IN DE TOEKOMST, HEBBEN WE OOK JOUW STEUN NODIG! Steun Etcetera.

recensie
Leestijd 6 — 9 minuten

#175

15.03.2024

31.05.2024

Noah Lena Vercauteren

Noah Lena Vercauteren behaalde een diploma Vergelijkende Moderne Letterkunde en Theaterwetenschappen aan de Universiteit Gent, waar hen momenteel doctoreert. Daarnaast is die dichter, librettist en poëzieredacteur bij Kluger Hans en lid van de grote redactie van Etcetera.

Dit artikel maakt deel uit van: Dossier: het TheaterFestival 2025

NIEUWSBRIEF

Elke dag geven wij het beste van onszelf voor steengoede podiumkunstkritiek.

Wil jij die rechtstreeks in je mailbox ontvangen? Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!