#122
01.09 — 30.11.2010

bekijk op issuu

Redactioneel

Optimisme

KALENDER: een verhaal in actie

Van 3 januari 2009 tot 2 januari 2010 liep van Benjamin Verdonck in Antwerpen het project KALENDER. Ruth Marien was erbij betrokken als communicatiemedewerkster. Voor Etcetera schreef zij onderstaand verslag: een verhaal van binnenuit, van geruchten en verhalen in de stad. Een terugblik op een jaar actievoeren.

Moordend muzikaal

Macbeth bij Theater Zuidpool en in de Munt

Het verhaal van Macbeth uit Inverness, die moest blijven moorden om zijn eerste moord uit te wissen. En dat op muziek gezet. Waartoe leidt dat? Bij de Munt – in een regie van Krzysztof Warlikowski – noemen ze het opera. Bij Theater Zuidpool – met Mauro Pawlowski – gokken ze op een theaterconcert.

De strategie van de ‘embedded culture’: redding of ondergang van de kunst?

Bedenkingen naar aanleiding van Oerol

Jaarlijks bezoeken zo’n 55.000 cultuurliefhebbers het Oerolfestival op het Waddeneiland Terschelling. Evelyne Coussens is er dit jaar voor het eerst, en kijkt zich de ogen uit: ‘Het lijkt alsof ik in het mekka van de cultuurparticipatie ben beland. Nooit eerder zag ik op tien dagen tijd zo veel en zo veel ongeschoolde toeschouwers deelnemen aan het theatergebeuren. Hier wordt theater gered voor en door de massa.’ Of niet?

De fatale dialectiek genaamd ‘Het Publiek’

Of waarom het tegenwoordig zo lastig is om aan theaterkritiek te doen

Kritiek, het publiek en maatschappelijke relevantie. Daniëlle de Regt noemt het een lastig driespan. ‘Het is ook een moeilijke marketingmix. Maar daar heeft de theatersector een oplossing voor gevonden.’

Congo tussen nostalgie en postkoloniale kramp

Hoe verhoudt een stadstheater in hartje Brussel zich tot het Belgische koloniale verleden? Het begon in 2002 met de enscenering door Raven Ruëll van Het leven en de werken van Leopold II van Hugo Claus. Enkele jaren later was de KVS voor het eerst actief in Congo zelf. Nog eens vijf later – in het vijftigste jaar van de Congolese onafhankelijkheid – blikken Paul Kerstens en Jan Goossens terug op hun Congo-traject, én kijken zij vooruit.

Het overleven van de tragedie

De ‘kindlijke’ hertaling door Jan Decorte in Bakchai. Neoptolemos in een rolstoel in Raven Ruëlls enscenering van Philoktetes. Het ‘achteraf’ van de tragedie tussen Medeia en Jason in Pieter De Buyssers tekst voor Nachtevening van Inne Goris. Een grand guignol van opeenvolgende nummertjes bloodshed in Titus Andronicus bij de KVS & Olympique Dramatique. En tot slot de verbinding door Krzysztof Warlikowski van de tragedies rond Alkestisen Iphigeneia met de Holocaust (en nog veel meer) in (A)pollonia. Het zijn vijf uiteenlopende manifestaties van het tragische die vorig seizoen op onze scènes te zien waren. Bart Philipsen zag ze en levert commentaar.

Het DNA van een stadstheater / Een theater waar het licht brandt

Johan Simons opent op 7 oktober zijn eerste seizoen als intendant bij de Münchner Kammerspiele. Onderstaande tekst is de toespraak die hij op 6 mei hield bij de presentatie van het seizoensprogramma.

Column: Aengespoeld

Okonomisch herstelbeleid

Een volleerd horlogemaker

Recent was van de Duitse regisseur en levende theaterlegende Peter Stein twee keer in Nederland werk te zien. Tobias Kokkelmans zag in april bij De Nederlandse Opera de dubbelproductie II prigioniero/Hertog Blauwbaards burcht. Geert Sels ging op het Holland Festival kijken naar Il Demoni, de 11,5 uur durende theatermarathon die Stein bij het Tiefte Teatro Stabile Milano maakte.  

Dramaturgie: een vriendschap van problemen

Voor het Forum on Dramaturgy in Danswerkplaats Amsterdam hield Bojana Cvejic in december vorig jaar een lezing over haar eigen praktijk: die van de dansdrarmaturg. Daarin koppelt zij theoretische inzichten aan de ervaring van haar dramaturgische werk voor de productie And then van Eszter Salamon. ‘Dramaturgie als praktijk/ schrijft Cvejic, ‘kan in het beste geval speculatief zijn.’

de gebeurtenissen van april tot augustus

recensies

De keizer van het verlies, De koning van het plagiaat, De dienaar van de schoonheid -Jan Fabre/Troubleyn

Jan Fabre heeft met De dienaar van de schoonheid een voorlopig sluitstuk gezet op zijn reeks ‘monologen voor een man’. Die man is Dirk Roofthooft: in 1994 vertolkte hij De keizer van het verlies, in 1998 De koning van het plagiaat. Samen met de creatie van het derde deel werden het afgelopen voorjaar de eerste twee stukken hernomen.

Billy, Sally, Jerry and the .38 gun – Thomas Bellinck/Steigeisen & KVS

Het Magic Land Théâtre ligt achter het Brusselse Noordstation, tussen de hoeren en de Marokkaanse winkelstraat in. Nooit van gehoord, tot nu. Het is een Franstalig cafétheatertje dat ruikt naar de losbandige en opstandige seventies. Het stamt ook uit die tijd. Voor regisseur Thomas Bellinck, wakker politiek theateractivist, is het de perfecte plek voor zijn voorstelling Billy, Sally, Jerry and the .38 gun, die speelt in de nasleep van de Vietnamoorlog en de flower power, en feit met fictie vermengt. Het is een veel gewichtiger voorstelling dan op het eerste gezicht lijkt. Luchtig maar verre van lichtzinnig. Net als de locatie.

De man zonder eigenschappen I – Guy Cassiers/Toneelhuis

Wie het geduld niet kan opbrengen om zich door een van de meest gewaardeerde en minst gelezen literaire meesterwerken van de West-Europese literatuur te worstelen, kan nu naar de theaterwerking van Guy Cassiers en zijn Toneelhuis. De theaterversie is niet beter dan De man zonder eigenschappen van de Oostenrijkse schrijver RobertMusil (1880-1942). Hoe zou dat ook kunnen. Maar ze zet net als de roman aan het denken. Ze doet beelden ontstaan in je hoofd. En ze maakt Musils boek actueel. Wat kunnen we nog meer wensen? Sterke acteerprestaties, belichting, muziek, kostuums, decorelementen die kloppen. Maar de grote kracht van Cassiers’ versie van De man zonder eigenschappen, die uiteindelijk uit drie voorstellingen zal bestaan, lijkt voorlopig elders te liggen.

De boom op het dak. Verdiepingen in het figurentheatererfgoed – Simon Smessaert m.m.v. Roel Daenen

Eerst was er het Mechels Stadspoppentheater (MSPT) van de familie Contryn, en de School voor Poppenspel. Het MSPT werd DE MAAN met Willem Verheyden en Paul Contryn als leidinggevers, een paar jaar later heette de opleiding voor poppenspelers Het Firmament. Niet alleen de naam bevat een link tussen de twee organisaties: de mensen van DE MAAN waren aanvankelijk eveneens de stemmen van Het Firmament.

Dramaturgie d’une passion – Gerard Mortier

Aan het eind van Dramaturgie d’une passion bedient Gerard Mortier zich van een ‘formule rossinienne’. Geen wijdlopige Liebestod als zwanenzang, maar een kort en forsig slotoffensief. De enkele pagina die volgt, heeft evenwel niets gemeen met de over elkaar heenrollende crescendo’s waarmee Rossini zijn zaakjes doorgaans pleegt af te sluiten. Mortiers laatste woorden laten zich lezen als het artistieke credo van een man die op het operapodium de tegenspraak der wereld weerspiegeld ziet.

Are we here yet? Damaged Goods/Meg Stuart – Jeroen Peeters (ED.)

Beschouwingen hebben vaak de neiging het werk los te zingen van de onbestemde praktijk waaruit het voortkwam. Het gaat tenslotte om de voorstelling zelf en niet om het artistieke verkeer dat eraan voorafging en erop zal volgen. Toch ligt in de voorbereiding vaak de kern van het artistieke werk vervat, wat heet de manier van werken, the creative process, een onderstroom die soms tot methode wordt uitgewerkt en zelfs als een effectieve vorm van handelen (techniek) kan worden gedoceerd.

Boulevard d’Ypres/Ieperlaan – Sarah Vanagt

Filmmaakster Sarah Vanagt (1976) staat vooral bekend om haar films en installaties rond Congolese kinderen en kindsoldaten. In haar nieuwe film Boulevard d’Ypres/Ieperlaan buigt ze zich echter over de Brusselse straat waarin ze woont.

Oud België – Indra Siera naar een scenario van Peter Van Den begin en Stany Crets

De reeks Oud België is geïnspireerd op de jeugdherinneringen van acteur, tv- en theatermaker Peter Van den Begin aan de in 1980 ter ziele gegane Ancienne Belgique in Antwerpen. Na een eerste reeks uitzendingen op tv zijn de zes afleveringen uit op dvd.