#161
15.09.2020
—
14.12.2020
download pdf
The Swiss theatre maker Christophe Meierhans used to care about issues like climate change or social inequality, but he never actually acted. There always seemed to be something more important to do: to create art. Until last year, when the Extinction Rebellion (XR) movement set up a branch in Brussels, where he lives. XR gave him and his work a sense of direction. ‘I perform virtually the same work, but as an individual, I am no longer indispensable.’
Er waart een spook door de theaterwereld dat, anders dan het communisme in de 19de eeuw, geen manifest behoeft. Daarvoor is het te luidruchtig: het zal worden gehoord en gelijk krijgen. Dat gelijk geldt als een onbetwistbare premisse: theater zal politiek zijn of niet zijn. Maar wat is politiek theater? Op die vraag volgen zodanig uiteenlopende antwoorden dat het onderwerp inderdaad de contouren van een fantoom aanneemt.
Welke kunstenaars of artistieke praktijken kunnen we vandaag (nog) radicaal noemen? Die vraag legden we voor aan vier inspirerende personen uit het Vlaamse podiumveld. De bevlogen odes van Jana De Kockere (aan theatermaakster Hannah De Meyer), Julie Cafmeyer (aan acteur Benny Claessens), Bouchra Lamsyeh (aan onder meer activiste Queen Nikkolah) en Barbara Van Lindt (aan artistiek leider Cristina Alonso) schuiven telkens een andere definitie van radicale kunst naar voren, en toch zijn er parallellen. Zo wordt radicaliteit een synoniem voor de moed om tegen de stroom op te roeien en vastgeroeste normen te bevragen; voor het engagement om als kunstenaar niet alleen artistiek innovatief te zijn, maar ook de structuren waarin gewerkt wordt te veranderen; voor de koppigheid om kunst niet als een eiland te zien, maar als een essentieel onderdeel van een bredere sociaal-politieke, economische en ecologische strijd. Radicale keuzes zijn altijd verankerd, zo schrijft Barbara Van Lindt, in ‘de bereidheid om comfort, privileges en posities los te laten’. Hannah De Meyer, Benny Claessens, Queen Nikkolah en Cristina Alonso doen dat elk op hun eigen visionaire manier.
Eind mei zat ons land volop in lockdown. Die wierp zowel voor de podiumkunsten als voor de meeste vormen van politiek activisme serieuze obstakels op. Sébastien Hendrickx, zelf dramaturg en milieuactivist bij Extinction Rebellion, stelde zich vragen bij de verhouding tussen de twee praktijken.
Luanda Casella considers the role of language in the way we experience and mediate the world around us and how the implicit violence of language can subjugate, control and diminish us in our daily lives. Resistance to this linguistic violence is an imperative we cannot ignore. Casella embodies this resistance in her work, in radical storytelling, in generating meaning in non-traditional ways, in the making of her latest performance piece Killjoy Quiz.
Anyone growing up today has little difficulty imagining the end of the / a world. Our unbridled patterns of consumption fuel extreme global warming and ruthless pandemics, among other things. A virus or climate catastrophe could, in the ‘worst’ case scenario, wipe out the entire human race, but it also shakes ideologies, societies and worldviews. How can theatre deal with such an end times sensation? And shouldn’t the theatre tap into its mystical origins again to do so? Kristof van Baarle talks about this in reference to works by Kris Verdonck and Michiel Vandevelde, two makers with whom he himself collaborates as a dramaturge.
Last year, something snapped in the Kenyan performance artist Ogutu Muraya, who at the time was living in Amsterdam. He decided to stop applying for European visas and return to Nairobi. His decision was motivated by a desire to ‘go beyond Europe’, to free his imagination, to transcend internal limits rather than merely trying to cross physical borders. In this text, he tells us how he intends to continue his artistic practice and maintain his presence – but strictly on his own terms.
Every month, Etcetera gazes into the soul of a performer. Artistic interest instead of human interest. This time, the honour goes to Marlene Monteiro Freitas, one of today’s most unique and innovative choreographers.
Hoe vertaal je de Iraanse filmhit A Separation naar een niet-Iraans theaterstuk? De Nederlandse Scarlet Tummers, die onder de vleugels van tg STAN opereert, laat de film door vijf acteurs naspelen, tot hun re-enactment een prikkelende excursie wordt naar de do’s en don’ts van die vertaalslag zelf.
Een voorstelling vol corona-mopjes die deze zomer afgelast werd omwille van het virus: mocht het niet zo treurig zijn, dan zou je het haast ironisch kunnen noemen. Gelukkig krijgt Het Pentaccordeon van Studio Orka nu een welverdiende tweede kans tijdens het heropgestarte Zomer van Antwerpen.
“Hoe komen we dichter?”, “Hoe komen we vooruit?” en “Hoe doe ik niet hetzelfde?” zijn de drie vragen die centraal staan in Ducktape/Wie Eerst Wakker Wordt Wint. In de vorm van utopisch locatietheater met een hoek af, gesterkt door een krachtig ensemble van jonge spelers, legt Theaterwerkplaats NEST bloot wat we liever verbogen houden. Aan de hand van enkele illustere, maar typisch menselijke eigenschappen, brengen de speler-makers tegelijk een ode aan de kinderlijke naïviteit en een waarschuwing voor het kwaad dat daarin schuilt.
In haar gelijknamige performance die op Kunstenfestivaldesarts in première ging, werkt Begüm Erciyas met kleine fragmenten uit Letters from Attica, die de Amerikaanse revolutionair Sam Melville eind jaren zestig vanuit de beruchte Attica State-gevangenis schreef. Ze worden als zelfstandige brieven gepresenteerd, met een datum, aanhef en slotgroet.
Aan de start van 3ird5 @ w9rk gaat al een choreografie vooraf, zoals dat nog een tijdje bij voorstellingen het geval zal zijn. In de grote tuin van het Maison des Arts – een onwaarschijnlijke aanwezigheid, midden in Schaarbeek – kiezen groepjes gemaskerde toeschouwers voorzichtig een plek uit, op het gras, op een bank of op klapstoeltjes, rondom een rechthoekig leeg waterbassin met fontein, en op voldoende afstand van elkaar.
Consciousness, cognition, and perception have fascinated Jisun Kim and The House of Sorrow is a mind-mending Möbius strip of a show, blending Buddhist philosophy with video game streaming.
